© Рузил Фазлыев, 2023
ISBN 978-5-0060-0440-5 (т. 10)
ISBN 978-5-0056-9347-1
Создано в интеллектуальной издательской системе Ridero
Өй артында үскән чияләрне,
Чия бакчасыда диярлек.
Чияләре пешеп сусыллангач,
Агачлары башын иярлек.
Чия агачлар бик аз кешедә иде,
Бездән күпләр алды чияләр.
Ул чияләр инде картаялар,
Яңалары үсеп киләләр.
Ап ап чәчәк чагы бакчаларның,
Фотоларда гына сакланды.
Бик күпләрнең бакча чияләре,
Шушы чияләрдән башланды.
Заманалар шуный булган инде,
Тирә якта җимеш- әрәмә.
Бәрәңгене күбрәк утыртканнар,
Калдырмыйча җирне әрәмгә.
Өй артында, үсте чияләре..,
Чия тәме шуңа якында.
Шуңа тагы искә алдым әле,
Бакчадагы чия хакында.
Көтмәгәндә халәт алышыну,
Аллаhының олы нигъмәте.
Аңлашыла… мондый үзгәрешкә,
Кеше көче генә җитмәсе.
Аллаh исеме белән бәйләмичә,
Ниләр кеше кыла ала соң…
Язмыш юлын – алдан язылганын,
Кемнең көче бора ала соң…
Авыр икән моны аңлаулары,
Тәккәберлек кайчак җиңә ала.
Ишеткәнне бераз белгәннәрне,
Нигә икән баштан, җил ала…
Кабатланмый торган яшәүләрне,
Үз – үзебез нигә бозабыз…
Алданабыз ялган байлыкларга,
Буш кул белән аннан «узабыз».
Берәүнең юллары катлаулы,
Берәүнең юллары ураулы.
Кемнәрдер, каядыр киттеләр,
Кайдадыр юллары югалды.
Әллә ул мәшәкәт, әллә ул рәхәт,
Бер минут вакытың булмавы.
Эш белән булсада тормышта,
Кешенең тышауда тормавы.
Берәүгә агачы, берәүгә җимеше…
Кемгәдер өлеше, тия тик тиресе,
Тормышта гел көтеп ятканда,
Көткәннең килә шул киресе.
Биргәнен күрмичә ярамый,
Онытмый, ул каян килүен.
Күңелдә җиңеллек булганда,
Аллаhның рәхмәте диюең.
Кешедә, кешелек сыйфаты,
Тормышта күберәк саклансын.
Кабатлап Аллпhның исемен,
Һәркөнне иртәләр башлансын.
Таңнар ата hәркөн яңа булып,
Ә үткәнне нигә көтәргә…
Мөмкин түгеллеген белә торып,
Нигә аны өмет итәргә.
Ә, үткәннәр алар үтелгәннәр,
Якты эзләр бәлки калгандыр…
Берәү өчен гади кебек булып,
Икенчене утка салгандыр…
Берәү өчен олы хыяллары…
Икенченең үтеп баруы.
Тормыш шулай дәвам ителсәдә,
Күңелләрдә яра калуы…
Биргән вакыт үтеп киткән инде,
Кирәк вакыт бергә янырга.
Кирәк түгел көтү үткәннәрне,
Алга таба кирәк барырга.
Кыйммәтедә шунда үткәннәрнең,
Күңелләрдә, истә калуы…
Нинди генә эзләр калдырсада,
Онытылмый hаман, баруы…
Берберсен күңелләр табалар,
Бик ерак булсада аралар…
Кайвакыт үзләре белмичә,
Күпмедер янәшә баралар…
Эзләпме табалар парларны,
Кемнәрдер, нигәдер табалмый…
Сайлапмы табыла тиңнәре,
Кайвакыт тиңнәрдә, баралмый…
Ник алай тормышта, була соң,
Җавапсыз калалар сораулар…
Теләгең бик олы булсада,
Файдасыз булалар юраулар…
Бәлки ул барыбер кешедән,
Лаеклы булганнар табышу…
Бәлки ул кемнеңдер ярдәме,
Мәңгелек пар белән танышу..
Сихри көч сизәдер күңелне…
Якынлык булуын …нурларын.
Әйбәтләр, әйбәткә очырый,
Ә сиңа лаеклы булганың.
Ходай биргән, язмыш дибез кайчак,
Үзебезнең бөтен кылганны…
Ике кеше генә саклый ала,
Гомерлеккә парлар булганны…
«Хәлләр ничек» дибез күрешкәндә,
«Сәләмәт бул» дибез киткәндә.
Исәнләшми яшәп була мени,
Кешеләрне хөрмәт иткәндә.
Сәләмләшү – сәләмәтлек теләү,
Дога кылу кебек түгелме…
Чын күңелдән әгәр әйтә алсаң,
Кешеләргә сәләм сүзеңне.
Тирән мәгәнә бит hәрбер сүздә,
Теләкләләрең ихлас булганда,
Тормышларда ялгыз булалмыйсың,
Сәләмләшеп hәрчак торганда.
Биргән сәләм, олы савап булыр
Кайтмый калмас сиңа, үзеңә.
Күңелеңә җиңеллекләр булып,
Һәрбер әйткән ихлас сүзеңә.
Сәләм булсын, шигырь юлларыда,
Укый алган hәрбер күңелгә.
Аллаhының олы нигъмәте бит,
Сәләм бирә алу бүгендә!
«Чама» сүзен бөтенебез белә,
Кемнәр белә аның күләмен.
Сизми калдык, тормышларыбызга
Чамасызлык килеп кергәнен.
Чама сүзе, кыска булсада ул,
Озатып бара гомер буена.
«Чама минем болай дөрес» диеп,
Кереп калган кеше уена.
Чама сүзе, бөтен эшләр өчен,
Чама сүзе, барлык аш өчен.
Хәттә зыяратта бакыйларга,
Баш өстенә куйган таш өчен.
Чаманы бит hәркем кабул итә,
Төрлечәрәк кеше чамасы.
Арбалары күптә, җәйләр өчен,
Кышлар өчен булмый чанасы.
Күрмәгәннең килә күрәсе,
Туймаганның килә туясы.
Кайларга соң, истә торсын өчен,
«ЧАМА» сүзен язып куясы?
Көчле булыйк дибез яшәгәндә…
Авырлыклар аша үтәргә…
Каршы җилләр нинди булсаларда,
Барыр җиргә барып җитәргә…
Хыялларың артык олы булса,
Җитәр микән булган көчләрең.
Ярты юлда калып югалырмы…
Эшләмәкче булган эшләрең…
Кемнән, беләм ярдәм сораргада,
Күңел тартмый барсын сорарга.
Сорап кына яшәү ялгыш кебек,
Үзеңә күп гaмәл кыларга…
Сорамыйча булмый Ходайданда…
Булган көчне бераз сакла дип.
Явыз көчтән, хәлсезләнгән чакта,
Көч җитмәсә безне якла дип…
Калган көчләр калган юллар өчен,
Юл бетмәсә, көчләр табылыр.
Яшим дигән, тыныч күңел белән,
Бер Аллаhка бары табыныр…
«Кеше туа җиргә ризыгы белән»…
Хәдистә бит шулай әйтелгән.
Көчсезләндем диеп әйтү түгел,
Төрле юллар диеп әйтүдән…
Чәчәкнеңдә була төрлеләре,
Кызыллары, зәңгәр, аклары…
Гомерләрнең кеше яшәгәндә,
Чәчәкләргә тиңләр чаклары.
Чәчәкне без нигә матур дибез,
Матур чагын гына күргәнгә.
Күрмәгәнгә шиңгән чакларында,
Чәчәк атуын гына белгәнгә.
Бәйрәмнәрне чәчәк бизәүче,
Чәчәкләргә, хәттә күмәләр…
Файдаланып матур мизгелләрдән,
Чүп иттереп чыгарып түгәләр…
Чәчәк менә шуның өчен үсә,
Кеше хисе шулай кыйммәтме…
Кеше күңеле булсын өчен диеп,
Бүләк биреләме кыйммәтле…
Кабатланмый мени кешедә дә,
Яшәештә, чәчәк язмышы.
Шиңгән чәчәкләргә әйләндерә,
Ялгыш кылган берәр ялгышы…
Бөтен ялгышларда язылганнар,
Кирәк түгел бары кабатлау.
Чәчәк язмышларын кабатласаң,
Үз үзеңне була яратмау.
Көн азагы, кояш баеганда,
Килә шулай көннең кичләре.
Барлар чыгу өчен вакыт килә,
Нинди эшләр бүген эшләнде…
Кичләр алар көзне хәтерләтә,
Көз торгандай бик күп кичләрдән,
Тула күңел андый вакытларда,
Моңсуырак булган хисләрдән.
Кичләрне бит кемдер көтеп ала,
Башка тоомыш кичен башлана…
Ял буламы, әллә бал буламы,
Калган вакыт шунда ташлана…
Кичләрнең бар үзе законнары,
Караңгылык каплый дөньяны.
Төннәр буе кайчак яллар итә,
Көннәр буе эшләп туйганы.
Кичләр саклый бик күп серләрнедә,
Яшерелеп кала начарлык…
Икенче тын ачылгандай булла,
Кичләр җиткәч күңел ачарлык.
Чагыштыру өчен тагын мисал:
Гомернеңдә бардыр кичләре.
Күңел өшеттереп кайвакытта,
Салкын җилләр исеп киткәне.
Китап бите кебек, үткән көннәр,
Булмый, артка ләкин актарып.
Эчтәлеге кабатлана алмый,
Күңелләрдә кала сакланып…
Ташка баскан кебек битләре,
Төзәтүләр булмый керетеп,
Ул китапны бары саклап була,
Хәтер дигән җирдә йөретеп.
Китап яза җирдә hәрбер кеше,
Һәр кешедә үзенә язучы…
Язмыш дигән олы китабын,
Бизи, бизи яза алучы…
Китап яза кеше – олы китап,
Өсти өсти. көндә битләрен.
Үзе кеше белә ала микән,
Китабының язылып беткәнен.
Китап яза кеше, гомер буе,
Гомерлеккә килгән шикелле…
Җир йөзенә кеше килгәндә дә,
Шул гомергә килә бит инде.
Гомер бит ул җирдә яшәү чоры,
Димәк җирдә яшәү гомерлек.
Безнең китап була алсын иде,
Мәңгелеккә алып керерлек.
